Bisiklet binmeye
başladıktan bir süre sonra tanıştığım bir abi" Bir yıl içinde nasıl bir
bisiklet istediğine karar vereceksin" demişti. Oysa ben 10 ay dolmadan
ikinci bisikletime kavuştum. Hatta ileride çocukların kullanacağını öngörmesem
ilk bisikletimi satışa çıkarmayı bile düşünebilirdim. Bu nedenle yeni bisiklet
alacakları aydınlatması umuduyla bisiklet satın alma deneyimimi paylaşmaya
karar verdim.
Öncelikle bisiklet almaya gittiğimizde - yetişkinlerden bahsediyorum - çoğumuz nerede kullanacağımızı net olarak bilmiyoruz. En azından ben öyleydim. Tek istediğim sağlık ve zindelik temel hedefiyle bir yerden başlamaktı. Henüz tur yapma fikrine kaptırmamıştım kendimi. Yanlış bir öngörü olmasına rağmen, çoğunlukla şehirde kullanacağımı söylediğimi de hatırlıyorum. Buna rağmen, bir dağ bisikleti aldım.
Siz benim gibi yapmayın. Nerelerde kullanacağınızı, bisikletle neler yapacağınızı kafanızda bir canlandırın. Şehir içi ulaşımda mı kullanacaksınız, yoksa yol yarışlarına mı katılmak istiyorsunuz? Dar patikalardan, toprak yollardan geçip, tırmanıp pastoral manzaralara mı ulaşmak istiyorsunuz, yoksa ülkeyi baştan başa kat etmek mi amacınız?
Aldığım Merida Matts 20V, giriş seviyesi bir dağ bisikleti. Dağ bisikleti, "mountain bike" ya da MTB' nin temel özelliği sanılanın aksine lastikleri değildir. Bisikletin sahip olduğu kadro (gövde) yapısıdır. Bir MTB gövdesinde üstteki boru, yol bisikletinin tersine yere paralel değildir. Bazı bisikletlerde geniş bir açıyla bazılarında ise doğrudan arka göbeğe kadar uzanır. Dolayısı ile bisikletin ölçüsünü tayin eden, pedal dairesinin merkezinden sele altına uzanan boru daha kısadır. Bu kadro yapısında amaç dar alanlarda hareket kabiliyeti sağlamak, tırmanışları kolay yapmaktır. Siz çıkıp da, "Ben gidonu değiştiririm, yükseltirim. Arkaya bagaj takarım. İnce lastik takarım. Güzel bir sele alırım" diye düşünüp tur bisikletine çevirmeye uğraşsanız da, o MTB doğdu MTB kalacak. O nedenle ne tip bisikletler olduğuna bir göz atarak başlayalım.
Yol bisikleti:
Bisikletle yol yapmak istediğinizde en büyük direnç aerodinamiktir. Yol bisikleti işte bu yüzden öne eğimli, agresif bir pozisyon sağlar. Sert zeminde sürtünmeyi azaltmak amacıyla silik lastiklere yüksek hava basıncı uygulanır. Çap 28" dir. Genellikle önde iki vites vardır. Bu bisikletlerle tırmanış yapmak ciddi kondisyon gerektirir. Hafif olabilmesi için karbondan üretilmiş olanları vardır.
Şehir Bisikleti:
Bu bisiklet şehir içinde her gün işine bisikletle belli bir mesafe kat ederek ulaşanlar. Kısa mesafeler için de olsa çeşitli malzemeleri bisiklet üzerinde taşıyanlar için tasarlanmıştır. Sağlam bir malzemeden yapılmıştır. Biz küçükken Beldesan' ın "Güçlü" diye bir modeli vardı. Gidon ile sele arasında çift paralel boru vardı. Bugün hala sokaklarda görüyorum, hatta evin badanasını yapan ustam tanıdığımdan beri her yere onunla gidip gelir. Ağır olsun varsın, arka bagaj ve çamurluklar bu bisikletlerin olmazsa olmazıdır. Literatürde "Commuter Bike" diye de geçer.
Klasik şehir
Bisikleti:
Kısa mesafeli şehir içi ulaşım, lay lay lom gezi için tasarlanmış, şık bisikletlerdir. Oldukça dik oturma pozisyonu sunar, konforludur. Yenilerinde gidon yüksekliği ayarlanır. Tutuş açısı sürücüye doğru bükük olduğundan daha kibar kesinlikle. Paçalar kirlenmesin diye zincir korumaları olmalıdır.
Dağ bisikleti:
Yukarıda bahsettiğim gibi dar gövde açılarına sahiptir. Önde uzun mesafe esneyebilen amortisörlü maşaya sahiptir. Zor koşullarda sıkı frenleme yapabilmesi için bazılarında hidrolik disk fren vardır. Lastikleri kalındır, yana doğru dişleri açılır. Patikada çukura düşeceğim sanırsınız, lastik yandan kavrayıp gider. Önde pedala bağlı üç dişli vardır, dolayısıyla bu bisikletlerde vites sayısı 3' ün katlarıdır (21-24-27-30 vb.) İlk vites dişlisi dik yokuşları tırmanabilmek için küçük tutulmuştur. Bütün bunlar dağda patikada avantaj sağlarken, yolda sizi yoracaktır. Esnek ve kıvrak bir sürüm için, düz bırakılmış gidonun pozisyonu alçaktır. Ülkemizde çok tercih edilir ama genellikle asfaltta sürülüyor maalesef.
Hibrit Bisiklet:
"Cross" bisiklet diye de geçer. Bu modellerde yol ile dağ arası bir gövde açısı vardır. İkisinin kesişim kümesi bana göre. Kadronun ön kısmı daha yüksektir. Ayarlı gidonlar ile de yükseltilenleri vardır. Bazılarında dağ bisikletine benzer ön amortisör vardır. Yol bisikletlerindeki 28" jantlar üzerine biraz daha kalın tur lastikleri ile ve dağ bisikletlerindeki vites sistemi ile donatılınca sizce de çok amaçlı bir bisiklet ortaya çıkmıyor mu? Ufak modifikasyonlar ile turcuların tercih ettiği bir modele dönüşecektir.
Tur Bisikleti:
Bu tarzın amacı uzun yol yapmaktır. Bisiklet ile şehirler, ülkeler ve hatta kıtalar arası yolculuk yapan gezgin sayısı tahmin edilenin çok üstünde. Çevrenizdekiler bunu bir çılgınlık olarak görse bile, bazı ülkelerde özellikle gençler için son derece olağan. Bu bisikletlerin kişinin ergonomisine uygun, uzun yolda oluşabilecek ağrıları minimize edecek bir yapısı vardır. Genellikle çelik kullanılır kadrolarında. Geometrisi yol bisikletine benzer. Yük taşımak için güçlü ön ve arka bagajları vardır. Drop bar ya da kelebek şeklinde çok tutuş pozisyonu sağlayan gidon tercih edilir. Su taşıma kapasitesi de önemli tabii. Ayrıca jant telleri diğer bisikletlere göre sık örülmüştür, kırılma risklerini azaltmak için. Diğer bisikletler binekse bunlar kamyonettir. Yolda bırakmaz adamı.
Katlanır Bisiklet:
Katlandığında az yer kaplayan, hafif ve taşınabilir model. Hem pedallayan hem de toplu taşımayı kullanan büyük şehir sakinlerinin favorisi bu bence. Bazı gelişmiş modelleri son derece hızlı katlanabiliyor. Bisikletini bagajında taşımak ya da işte masasının altında saklamak isteyenler için ideal. Şaşırtıcı şekilde koca adamlar bu küçük tekerlekli bisikletler ile bayağı keyifli turlar yapmaktadır.
Bunlar dışında tandem, cyclocross, lowrider, bmx, cruiser ve fixie gibi çeşitler var. Kullanımları çok yaygın olmadığından kafanız karışmasın diye es geçiyorum. Amacım bisiklet almak isteyenlerin ufkunu açmak, kullanım şeklinin doğru belirlenmesinin önemini vurgulamaktı. Siz yeter ki nasıl bir bisiklet kullanıcısı olacağınıza karar verin, kendinize uygun bir model mutlaka bulunabilir. Artık sıra boy belirlemeye geldi. O da bir dahaki yazıda.
Öncelikle bisiklet almaya gittiğimizde - yetişkinlerden bahsediyorum - çoğumuz nerede kullanacağımızı net olarak bilmiyoruz. En azından ben öyleydim. Tek istediğim sağlık ve zindelik temel hedefiyle bir yerden başlamaktı. Henüz tur yapma fikrine kaptırmamıştım kendimi. Yanlış bir öngörü olmasına rağmen, çoğunlukla şehirde kullanacağımı söylediğimi de hatırlıyorum. Buna rağmen, bir dağ bisikleti aldım.
Siz benim gibi yapmayın. Nerelerde kullanacağınızı, bisikletle neler yapacağınızı kafanızda bir canlandırın. Şehir içi ulaşımda mı kullanacaksınız, yoksa yol yarışlarına mı katılmak istiyorsunuz? Dar patikalardan, toprak yollardan geçip, tırmanıp pastoral manzaralara mı ulaşmak istiyorsunuz, yoksa ülkeyi baştan başa kat etmek mi amacınız?
Aldığım Merida Matts 20V, giriş seviyesi bir dağ bisikleti. Dağ bisikleti, "mountain bike" ya da MTB' nin temel özelliği sanılanın aksine lastikleri değildir. Bisikletin sahip olduğu kadro (gövde) yapısıdır. Bir MTB gövdesinde üstteki boru, yol bisikletinin tersine yere paralel değildir. Bazı bisikletlerde geniş bir açıyla bazılarında ise doğrudan arka göbeğe kadar uzanır. Dolayısı ile bisikletin ölçüsünü tayin eden, pedal dairesinin merkezinden sele altına uzanan boru daha kısadır. Bu kadro yapısında amaç dar alanlarda hareket kabiliyeti sağlamak, tırmanışları kolay yapmaktır. Siz çıkıp da, "Ben gidonu değiştiririm, yükseltirim. Arkaya bagaj takarım. İnce lastik takarım. Güzel bir sele alırım" diye düşünüp tur bisikletine çevirmeye uğraşsanız da, o MTB doğdu MTB kalacak. O nedenle ne tip bisikletler olduğuna bir göz atarak başlayalım.
Yol bisikleti:
Bisikletle yol yapmak istediğinizde en büyük direnç aerodinamiktir. Yol bisikleti işte bu yüzden öne eğimli, agresif bir pozisyon sağlar. Sert zeminde sürtünmeyi azaltmak amacıyla silik lastiklere yüksek hava basıncı uygulanır. Çap 28" dir. Genellikle önde iki vites vardır. Bu bisikletlerle tırmanış yapmak ciddi kondisyon gerektirir. Hafif olabilmesi için karbondan üretilmiş olanları vardır.
Bu bisiklet şehir içinde her gün işine bisikletle belli bir mesafe kat ederek ulaşanlar. Kısa mesafeler için de olsa çeşitli malzemeleri bisiklet üzerinde taşıyanlar için tasarlanmıştır. Sağlam bir malzemeden yapılmıştır. Biz küçükken Beldesan' ın "Güçlü" diye bir modeli vardı. Gidon ile sele arasında çift paralel boru vardı. Bugün hala sokaklarda görüyorum, hatta evin badanasını yapan ustam tanıdığımdan beri her yere onunla gidip gelir. Ağır olsun varsın, arka bagaj ve çamurluklar bu bisikletlerin olmazsa olmazıdır. Literatürde "Commuter Bike" diye de geçer.
Kısa mesafeli şehir içi ulaşım, lay lay lom gezi için tasarlanmış, şık bisikletlerdir. Oldukça dik oturma pozisyonu sunar, konforludur. Yenilerinde gidon yüksekliği ayarlanır. Tutuş açısı sürücüye doğru bükük olduğundan daha kibar kesinlikle. Paçalar kirlenmesin diye zincir korumaları olmalıdır.
Yukarıda bahsettiğim gibi dar gövde açılarına sahiptir. Önde uzun mesafe esneyebilen amortisörlü maşaya sahiptir. Zor koşullarda sıkı frenleme yapabilmesi için bazılarında hidrolik disk fren vardır. Lastikleri kalındır, yana doğru dişleri açılır. Patikada çukura düşeceğim sanırsınız, lastik yandan kavrayıp gider. Önde pedala bağlı üç dişli vardır, dolayısıyla bu bisikletlerde vites sayısı 3' ün katlarıdır (21-24-27-30 vb.) İlk vites dişlisi dik yokuşları tırmanabilmek için küçük tutulmuştur. Bütün bunlar dağda patikada avantaj sağlarken, yolda sizi yoracaktır. Esnek ve kıvrak bir sürüm için, düz bırakılmış gidonun pozisyonu alçaktır. Ülkemizde çok tercih edilir ama genellikle asfaltta sürülüyor maalesef.
"Cross" bisiklet diye de geçer. Bu modellerde yol ile dağ arası bir gövde açısı vardır. İkisinin kesişim kümesi bana göre. Kadronun ön kısmı daha yüksektir. Ayarlı gidonlar ile de yükseltilenleri vardır. Bazılarında dağ bisikletine benzer ön amortisör vardır. Yol bisikletlerindeki 28" jantlar üzerine biraz daha kalın tur lastikleri ile ve dağ bisikletlerindeki vites sistemi ile donatılınca sizce de çok amaçlı bir bisiklet ortaya çıkmıyor mu? Ufak modifikasyonlar ile turcuların tercih ettiği bir modele dönüşecektir.
Bu tarzın amacı uzun yol yapmaktır. Bisiklet ile şehirler, ülkeler ve hatta kıtalar arası yolculuk yapan gezgin sayısı tahmin edilenin çok üstünde. Çevrenizdekiler bunu bir çılgınlık olarak görse bile, bazı ülkelerde özellikle gençler için son derece olağan. Bu bisikletlerin kişinin ergonomisine uygun, uzun yolda oluşabilecek ağrıları minimize edecek bir yapısı vardır. Genellikle çelik kullanılır kadrolarında. Geometrisi yol bisikletine benzer. Yük taşımak için güçlü ön ve arka bagajları vardır. Drop bar ya da kelebek şeklinde çok tutuş pozisyonu sağlayan gidon tercih edilir. Su taşıma kapasitesi de önemli tabii. Ayrıca jant telleri diğer bisikletlere göre sık örülmüştür, kırılma risklerini azaltmak için. Diğer bisikletler binekse bunlar kamyonettir. Yolda bırakmaz adamı.
Katlandığında az yer kaplayan, hafif ve taşınabilir model. Hem pedallayan hem de toplu taşımayı kullanan büyük şehir sakinlerinin favorisi bu bence. Bazı gelişmiş modelleri son derece hızlı katlanabiliyor. Bisikletini bagajında taşımak ya da işte masasının altında saklamak isteyenler için ideal. Şaşırtıcı şekilde koca adamlar bu küçük tekerlekli bisikletler ile bayağı keyifli turlar yapmaktadır.
Bunlar dışında tandem, cyclocross, lowrider, bmx, cruiser ve fixie gibi çeşitler var. Kullanımları çok yaygın olmadığından kafanız karışmasın diye es geçiyorum. Amacım bisiklet almak isteyenlerin ufkunu açmak, kullanım şeklinin doğru belirlenmesinin önemini vurgulamaktı. Siz yeter ki nasıl bir bisiklet kullanıcısı olacağınıza karar verin, kendinize uygun bir model mutlaka bulunabilir. Artık sıra boy belirlemeye geldi. O da bir dahaki yazıda.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder